ಮಂಗಳೂರು: ವಿಟ್ಲಕೋಡಿ ಬಾನೊಟ್ಟು ಎಂಬಲ್ಲಿ ನಗರ-ಹಾಸನ ನಡುವೆ ರೈಲು ಹಳಿಗಳನ್ನು ಹಾಕುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಕೆಡವಲಾಗಿದ್ದ ಪುರಾತನ ಶಿವನ ದೇವಾಲಯದ ಅವಶೇಷಗಳು ಮತ್ತೆ ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡಿವೆ.
ವಿಟ್ಟಲಕೋಡಿ ಬಾನೊಟ್ಟು, ಹಸಿರುಬೆಟ್ಟದ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕವಾಗಿ ಶ್ರೀಮಂತ ಪರಿಸರದ ನಡುವೆ ಇದೆ ಮತ್ತು ಬೆಟ್ಟದ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿ ಹೊಲಗಳು ಮತ್ತು ಜಮೀನು ಇದೆ. 1960 ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಹಾಸನ ಮತ್ತು ಮಂಗಳೂರು ನಡುವೆ ರೈಲು ಹಳಿಗಳನ್ನು ಹಾಕಲಾಯಿತು. ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದ್ದ ಸ್ಥಳವನ್ನು ರೈಲ್ವೆ ಇಲಾಖೆ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದರಿಂದ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಲಾಯಿತು. ಅಕ್ಕ ಪಕ್ಕದ ಊರಿನವರೂ ಇದನ್ನು ಮರೆತಿದ್ದರು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕಳೆದ ಕೆಲವು ವರ್ಷಗಳಿಂದ, ಉಮಾಮಹೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯದ ಅವಶೇಷಗಳು ಒಂದೊಂದಾಗಿ ಕಾಣಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದವು. ಗ್ರಾಮದ ಕೆಲವು ಆಸಕ್ತರು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ಬೇರೆಡೆ ಪುನರ್ನಿರ್ಮಿಸಲು ಯೋಜಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಮಾಣಿ, ತೋಟ ನಾರಾಯಣ ಶೆಟ್ಟಿ, ನಾರಾಯಣ ರೈ ಬಾನೊಟ್ಟು, ರವಿ ಶರ್ಮ ಕುಕ್ಕರಬೆಟ್ಟು ಮೊದಲಾದವರು ದೇವಸ್ಥಾನದ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ಎಂ ವಿ ಪೈ, ಸದಾಶಿವ ಆಚಾರ್, ರಮೇಶ್ ಕೈಂತಾಜೆ ಮೊದಲಾದವರು ಆಸಕ್ತಿ ತೋರಿದ್ದಾರೆ. ಎಂ ವಿ ಪೈ ಮಾತನಾಡಿ, ಪ್ರಸ್ತುತ ದೇವಾಲಯದ ಪುನರ್ ನಿರ್ಮಾಣದ ಅಗತ್ಯತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ದೇವಾಲಯವು ಹಸಿರು ಹುಲ್ಲಿನಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಲಿಂಗವಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಆದರೆ ಲಿಂಗವು ಈಗ ಇರುವ ಸ್ಥಳದ ಬಗ್ಗೆ ಗ್ರಾಮಸ್ಥರಿಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ, ಕೆಲವರು ಅದನ್ನು ಬಾವಿಯೊಳಗೆ ಇಡಬಹುದೆಂದು ಊಹಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ಹಳೆಯ ದೇವಾಲಯವು ಇದ್ದ ಸ್ಥಳವು ರೈಲ್ವೆ ಹಳಿಯ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿದೆ. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಹೋಗಲು ಕಲ್ಲಡ್ಕದಿಂದ ಮಾಣಿ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ಪುತ್ತೂರಿಗೆ ಹೋಗುವ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಣಿ ಎಂಬಲ್ಲಿ ಬಲ ತಿರುವು ಪಡೆದು ಒಂದು ಕಿ.ಮೀ. ಸ್ಥಳೀಯ ಬಂಟ್ಸ್ ಸಮುದಾಯದ ಕಂಬಳ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ದಾಟಿದ ನಂತರ ನಾವು ರೈಲು ಹಳಿಗಳನ್ನು ತಲುಪುತ್ತೇವೆ. ಅರ್ಧ ಕಿ.ಮೀ ಮುಂದೆ ಹೋದರೆ ಹಳೆಯ ದೇವಸ್ಥಾನ ಇದ್ದ ಜಾಗ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ದಟ್ಟವಾದ ಹಸಿರಿನ ನಡುವೆ ಲಿಂಗ ಮತ್ತು ಕಲ್ಲುಗಳ ಪೀಠವನ್ನು ನೋಡಬಹುದು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪೀಠವನ್ನು ಮರುಪಡೆಯಲಾಯಿತು. ಇದನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಹೋದ ಸ್ಥಳೀಯರೊಬ್ಬರು ಪೊದೆಗಳ ಮಧ್ಯೆ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ನೀರು ಸರಬರಾಜು ಮಾಡುವ ಬಾವಿಯನ್ನು ಕಂಡರು. ಸ್ಥಳವನ್ನು ಅಗೆದರೆ, ದೇವಾಲಯದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಅವಶೇಷಗಳು ಹೊರಬರುವುದು ಖಚಿತ.
ಕಲ್ಲಿನ ರಚನೆಗಳ ಅವಲೋಕನವು ದೇವಾಲಯವು 800 ವರ್ಷಗಳಷ್ಟು ಹಳೆಯದಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಕಲ್ಪನೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಸಮೀಪದ ಕಲ್ಲಡ್ಕ, ಕಬಕ ಮುಂತಾದ ಸ್ಥಳಗಳು ಇತ್ತೀಚಿನ ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ಭರದಿಂದ ಸಾಗಿವೆಯಾದರೂ ಮಾಣಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಗತಿ ಕಂಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಥಳೀಯರು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ. ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ನಿರ್ಲಕ್ಷಿಸಿರುವುದು ಈ ವಿದ್ಯಮಾನಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ಎಂದು ಕೆಲವು ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಮಾಹಿತಿ ಪ್ರಕಾರ, ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಕೊಬ್ರಿಮಠ ಬನ್ನಿಂತಾಯ ಕುಟುಂಬ, ನೂಜಿಬೈಲ್ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಸಮುದಾಯ ಮತ್ತು ಕೊಡಾಜೆ ಚೂರ್ಯ ವಂಶಸ್ಥರು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಚೂರ್ಯ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವರು ಈಗ ಯಾರೂ ಇಲ್ಲ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.
